Blu-rayowe Re-kolekcje, cz.6 „Spaghetti w b-klasowym sosie eksploatacji”

Na to wydanie czekali fani spaghetti westernu od lat. Od lat tez było zapowiadane, jako „ostateczne” wydanie słynnej trylogii dolarowej Sergia Leone. Gdy okazało się, że wyda je Arrow Video, było pewne, że będzie to wydanie dopieszczone pod każdym względem. I tak też się stało. Brytyjczycy kolejny raz podołali zadaniu i wydali całość przepięknie, z hołdem wobec klasyki, ale i całą masą nowych dodatków, ilustracji, esejów i reprodukcji. Ale zacznijmy od początku:

ZA GARŚĆ DOLARÓW

Za garść Dolarów to początek spaghetti-westernowej rewolucji. Clint Eastwood, w swoim legendarnym debiucie jako Bezimienny (choć tak naprawdę na imię ma Joe), trafia do pogranicznego miasteczka rozdartego przez dwa gangi i postanawia rozegrać ich przeciwko sobie. Leone połączył japońską inspirację (Yojimbo Kurosawy) z włoskim rozmachem: brudne ulice, przesadne zbliżenia, surowa przemoc i monumentalna muzyka Morricone. To film, od którego zaczęła się cała trylogia dolarowa i w ogóle globalna fascynacja spaghetti westernem. Wydanie prezentuje się doskonale:

Dwustronny plakat składany, z oryginalną i nową grafiką Tony’ego Stelli

Dwustronna okładka z oryginalną grafiką i nowym projektem autorstwa Tony’ego Stelli

Kolekcjonerska książeczka w oprawie klejonej, z nowymi esejami o filmie autorstwa Henry’ego Blytha, Bilge Ebiri, Pasquale Iannone i Eloise Ross

DYSK 1 – FILM

• Nowa rekonstrukcja 4K z oryginalnego negatywu 2-perf Techniscope
• Prezentacja Blu-ray w jakości HD (1080p)
• Oryginalne angielskie i włoskie czołówki oraz napisy końcowe
• Nowo odrestaurowana, bezstratna ścieżka mono w języku angielskim i włoskim
• Opcjonalna bezstratna ścieżka DTS-HD MA 5.1 (angielska i włoska)
• Opcjonalne angielskie napisy dla niesłyszących do wersji angielskiej
• Opcjonalne angielskie napisy do wersji włoskiej
• Komentarz audio historyka kina i biografa Leone – Sir Christophera Fraylinga
• Komentarz audio historyka i krytyka Tima Lucasa
• Zwiastuny, spoty telewizyjne i radiowe

DYSK 2 – DODATKI

• When It All Started – wywiad z historykiem kina Fabio Melellim
• Four Fingers Four Picks – wywiad z gitarzystą Bruno Battisti D’Amario
• Wind & Fire – wywiad z biografem Morricone, Alessandro de Rosą
• A Night at the Movies – wywiad z reżyserem Paolo Bianchinim
• A Fistful of Outtakes – wybór materiałów z planu, nigdy niepokazywanych ujęć
• The Day the Soundtrack Changed – wizualny esej muzyka i kolekcjonera Lovely Jona o ikonicznej ścieżce dźwiękowej
• Marisol: Leone’s Madonna of the West– archiwalny wywiad z Marianne Koch, dla której rola Marisol u Leone odmieniła życie i pozwoliła pozostać w świecie filmu przez kilka następnych lat
• The Frayling Archives i A New Kind of Hero – archiwalne wywiady z Christopherem Fraylingiem
• A Few Weeks in Spain – archiwalny wywiad z Clintem Eastwoodem
• Tre Voci – archiwalny materiał z udziałem współpracowników Leone: Mickey Knox, Sergio Donati i Alberto Grimaldi
• Scena z Harrym Deanem Stantonem nakręcona dla amerykańskiej premiery TV w 1975 r., plus wywiad z reżyserem prologu Monte Hellmanem
• Restoration Italian Style – archiwalna dokumentacja procesu rekonstrukcji na DVD
• Location Comparisons 1964–2004 – porównanie plenerów z planu po 40 latach
• Alternatywne sekwencje napisów początkowych i końcowych
• Trzy rozbudowane galerie zdjęć: A Fistful of Pictures, On the Set, Promoting A Fistful of Dollars

Arrow Video wypuściło Za garść dolarów w wersji 4K UHD, którą recenzenci i fani określają jako jedno z najlepszych i najbardziej kompletnych wydań tego klasyka. Podkreśla się świetną jakość obrazu, nowy transfer HDR wydobywa szczegóły z ciemnych scen i daje naturalniejsze kolory, przy czym zachowano odniesienie do oryginalnych wydruków Technicolor. Do tego dochodzi odświeżony dźwięk w wersji angielskiej i włoskiej oraz bogaty pakiet dodatków: wywiady, eseje, niepublikowane wcześniej ujęcia, galerie, a także booklet i plakaty w edycji limitowanej.

ZA KILKA DOLARÓW WIĘCEJ

Za kilka dolarów więcej jako luźna kontynuacja Za garść dolarów, rozwija motyw łowcy nagród w świecie brutalnego Dzikiego Zachodu. Clint Eastwood ponownie wciela się w Bezimiennego, który tym razem łączy siły z pułkownikiem Mortimerem (Lee Van Cleef), by schwytać bezwzględnego bandytę El Indio (Gian Maria Volonté). Film jest mistrzowskim połączeniem napięcia, charakterystycznych dla Leone długich zbliżeń i epickiego tempa, w którym każda scena buduje atmosferę niepewności. Relacja między Eastwoodem a Van Cleefem wprowadza elementy rywalizacji i moralnej ambiwalencji, obaj bohaterowie mają własne motywy i sposób działania, co sprawia, że ich współpraca jest pełna subtelnych napięć. Muzyka Ennio Morricone, z charakterystycznymi gwizdami, dzwonkami i instrumentami perkusyjnymi, podkreśla dramaturgię i tworzy niepowtarzalny klimat filmu. Przestępcza sieć El Indio, w połączeniu z planowanym napadem na bank i grą strategiczną Bezimiennego i Mortimera, czyni z filmu nie tylko western pełen akcji, ale też skomplikowaną opowieść o zemście, lojalności i sprycie. Całość prezentuje się jak poniżej:

Dwustronna okładka z oryginalną i nową grafiką autorstwa Tony’ego Stelli

Kolekcjonerska książeczka w oprawie klejonej, z nowymi tekstami o filmie autorstwa Glenna Kenny’ego, Priscilli Page, Ariel Schudson i Amy Taylor

Dwustronny, składany plakat z oryginalną i nową grafiką Tony’ego Stelli

DYSK 1 – FILM (4K ULTRA HD BLU-RAY)

• Nowa rekonstrukcja 4K z oryginalnego negatywu 2-perf Techniscope
• Prezentacja w 4K (2160p) UHD Blu-ray z Dolby Vision (kompatybilne z HDR10)
• Nowo odrestaurowana, bezstratna angielska ścieżka mono
• Opcjonalna bezstratna ścieżka DTS-HD MA 5.1 (angielska)
• Opcjonalne angielskie napisy dla niesłyszących
• Komentarz audio historyka kina i biografa Leone – Sir Christophera Fraylinga
• Komentarz audio historyka i krytyka Tima Lucasa
• Oryginalne włoskie napisy początkowe
• Zwiastuny, spoty telewizyjne i radiowe

DYSK 2 – DODATKI (BLU-RAY)

• A Violent Tale of Vengeance – nowy wywiad z historykiem kina Fabio Melellim
• No One Shoots at the Colonel – nowy wywiad z reżyserem i biografem Lee Van Cleefa, Mike’em Malloyem
• Crafting the West – nowy wywiad z Giudittą Simi, córką scenografa i kostiumografa Carlo Simiego
• Cuts and Rhythm – nowy wywiad z montażystą Eugenio Alabiso
• Western Strings – nowy wywiad z gitarzystą Bruno Battisti D’Amario
• Timeless Voice – nowy wywiad z wokalistką Eddą Dell’Orso
• For a Few Notes More – nowy wywiad z biografem Morricone, Alessandro de Rosą
• For Ennio’s Dollar Score – nowy esej wizualny muzyka i kolekcjonera Lovely Jona o ścieżce dźwiękowej
• Ponad godzinna rozmowa z Sergio Leone z 1983 r., nakręcona przez Large Door Productions – po raz pierwszy w całości
• On Location in Almería and Granada – archiwalny materiał przygotowany i prowadzony przez Alexa Coxa
• The Frayling Archives i A New Standard – archiwalne wywiady z Christopherem Fraylingiem
• Back for More – archiwalny wywiad z Clintem Eastwoodem
• Tre Voci – archiwalny materiał z udziałem współpracowników Leone: Mickey Knox, Sergio Donati i Alberto Grimaldi
• Restoration Italian Style – archiwalny materiał o rekonstrukcji filmu na DVD
• The Original American Release Version – archiwalny materiał o pierwotnej wersji amerykańskiej
• Location Comparisons 1965–2004 – archiwalne porównanie lokacji po 40 latach
• Alternatywne sekwencje napisów początkowych i końcowych
• Cztery rozbudowane galerie zdjęć

To wydanie For a Few Dollars More w limitowanej edycji to absolutny pokaz siły edytorskiej: dostajemy nową rekonstrukcję 4K z oryginalnego negatywu Techniscope, film w 1080p, odrestaurowane oryginalne mono oraz opcjonalny miks DTS-HD MA 5.1, komplet napisów dla niesłyszących, a także dwa komentarze audio – od samego sir Christophera Fraylinga i od Tima Lucasa, czyli najwyższą ligę jeśli chodzi o Leone; do tego oryginalne włoskie napisy początkowe, zwiastuny, spoty telewizyjne i radiowe. Ale prawdziwy szał zaczyna się na drugim dysku: nowo nagrane wywiady, wśród nich Fabio Melelli, Mike Malloy, Giuditta Simi, Eugenio Alabiso, Bruno Battisti D’Amario, Edda Dell’Orso i Alessandro de Rosa – czyli cała plejada ludzi, którzy opowiadają o tworzeniu filmu i jego dziedzictwie; Lovely Jon dorzuca esej wizualny o partyturze Morricone, a największą bombą jest godzinny wywiad z Leone z 1983 roku, wreszcie udostępniony w całości. Do tego archiwalne perełki: Alex Cox oprowadzający po lokacjach w Andaluzji, Frayling w wywiadach z różnych lat, Eastwood wracający pamięcią do swojej roli, trójgłos z Knoxem, Donatim i Grimaldim, a nawet featurette’y o rekonstrukcji na DVD, o premierze amerykańskiej, porównania lokacji 1965–2004, alternatywne sekwencje napisów i ogromne galerie zdjęć. Całość oprawiona w pudełko z dwustronną okładką Tony’ego Stelli, kolekcjonerską książeczką z esejami Glenn Kenny’ego, Priscilli Page, Ariel Schudson i Amy Taylor oraz plakatem – to nie jest zwykłe wydanie, to kompletna encyklopedia For a Few Dollars More, celebracja kina Leone w każdym szczególe, gdzie każdy dodatek działa jak kolejny rozdział tej legendy.

DOBRY, ZŁY I BRZYDKI

Dobry, zły i brzydki to kwintesencja spaghetti westernu i zarazem najpełniejsze spełnienie wizji Sergio Leone. Reżyser z chirurgiczną precyzją łączy tu epicki rozmach wojny secesyjnej z historią trzech outsiderów, z których każdy uosabia inną stronę ludzkiej natury: bezwzględną kalkulację, zimne okrucieństwo i spryt podszyty chaosem. Operowa stylistyka Leone osiąga tu szczyt: rozciągnięte w czasie sekwencje pojedynków, monumentalne panoramy pustyń i miasteczek, kadry komponowane niczym obrazy. Ennio Morricone dostarcza ścieżkę dźwiękową, która zyskała autonomiczne życie, stając się jednym z najważniejszych motywów muzycznych w historii kina. To film o chciwości, wojnie i śmierci, a jednocześnie widowisko o hipnotyzującej sile, w którym każdy element – gra aktorska Eastwooda, Van Cleefa i Wallacha, montaż Eugenia Alabiso, scenografia Carla Simiego współgra, tworząc arcydzieło gatunku.

Opis wydania:

Dwustronna okładka z oryginalną i nową grafiką autorstwa Tony’ego Stelli

Kolekcjonerska książeczka w oprawie klejonej, z nowymi tekstami o filmie autorstwa Abbey Bender, Antona Bitela, Howarda Hughesa i Tambay Obenson

Dwustronny, składany plakat z oryginalną i nową grafiką Tony’ego Stelli

DYSK 1 – WERSJA MIĘDZYNARODOWA

• Nowa rekonstrukcja 4K 162-minutowej wersji międzynarodowej z oryginalnego negatywu 2-perf Techniscope
• Prezentacja w jakości High Definition (1080p) Blu-ray
• Odtworzona oryginalna bezstratna ścieżka mono w języku angielskim
• Opcjonalny nowy miks 5.1 DTS-HD MA w języku angielskim
• Opcjonalne angielskie napisy dla niesłyszących
• Komentarz audio krytyka i historyka filmu Tima Lucasa
• Zwiastuny kinowe, spoty telewizyjne i radiowe

DYSK 2 – WERSJA ROZSZERZONA

• Nowa rekonstrukcja 4K 179-minutowej wersji rozszerzonej z oryginalnego negatywu 2-perf Techniscope
• Prezentacja w jakości High Definition (1080p) Blu-ray
• Odtworzona oryginalna bezstratna ścieżka mono w języku angielskim
• Opcjonalny nowy miks 5.1 DTS-HD MA w języku angielskim
• Opcjonalne angielskie napisy dla niesłyszących
• Komentarz audio historyka kina i biografa Leone, sir Christophera Fraylinga
• Komentarz audio historyka kina i biografa Clinta Eastwooda, Richarda Schickela
• Opcja seamless branching pozwalająca obejrzeć wersję rozszerzoną z nieocenzurowaną sceną tortur (tylko mono) i/lub bez sceny w „grocie”, usuniętej po premierze
• Usunięte i alternatywne sceny

DYSK 3 – DODATKI

• A Circular Trilogy – nowy wywiad z historykiem i krytykiem Fabio Melellim
• The Laughter Behind the Epic – nowy wywiad z Giacomo Scarpellim, synem współscenarzysty Furio Scarpellego
• Three Colors – nowy wywiad ze Stefano Delli Collim, synem operatora Tonino Delli Colliego
• Sergio and Sergio – nowy wywiad z asystentem operatora Sergio Salvatim
• The Hand That Drew The West – nowy wywiad z Giudittą Simi, córką scenografa i kostiumografa Carla Simiego
• They Call Him Angel Eyes – nowy wywiad z reżyserem i biografem Lee Van Cleefa, Mike’em Malloyem
• From Falls to Fame – nowy wywiad z kaskaderem Fabio Testim
• The Man, The Cut, The Masterpiece – nowy wywiad z montażystą Eugenio Alabisem
• Frames of Glory – nowy wywiad z kierownikiem postprodukcji Enzo Ocone
• That Magic Sound – nowy wywiad z gitarzystą Bruno Battisti D’Amario
• The Voice Behind the Gold – nowy wywiad z wokalistką Eddą Dell’Orso
• Call of the Coyote – nowy wywiad z biografem Ennia Morricone, Alessandro de Rosą
• The Good, The Great and the Moody – nowy esej wizualny o kultowej ścieżce dźwiękowej, przygotowany przez muzyka i kolekcjonera płyt Lovely Jona
• Leone’s West i The Leone Style – archiwalne dokumenty z udziałem Eastwooda, Wallacha, Schickela, Alberta Grimaldiego i Mickey’ego Knoxa
• Reconstructing the Film – archiwalny materiał o montażu wersji rozszerzonej
• Il Maestro cz. I i II – archiwalne dokumenty z udziałem historyka muzyki filmowej Jona Burlingame’a
• The Socorro Sequence: A Reconstruction – materiał o zrekonstruowanej, wyciętej scenie
• The Man Who Lost the Civil War – archiwalny materiał o przedstawieniu wojny secesyjnej w filmie
• Vignettes (Easter Eggs) – cztery krótkie wywiady z Eastwoodem i Wallachem
• Alternatywne sekwencje napisów początkowych
• Cztery obszerne galerie zdjęć

DYSK 4 – SAD HILL UNEARTHED (EKSKLUZYWNY DODATEK W WYDANIU LIMITOWANYM)

• Prezentacja w jakości High Definition (1080p) Blu-ray filmu dokumentalnego Sad Hill Unearthed (2017), w reżyserii Guillermo de Oliveiry, śledzącego fanów odtwarzających słynny plan filmowy cmentarza
• Oryginalne ścieżki dźwiękowe: 5.1 DTS-HD MA i stereo w jakości bezstratnej
• Opcjonalne angielskie napisy dla niesłyszących
• Lost in the Editing Room – materiał dodatkowy
• The Making of the Film – making of
• The Making of the Original Soundtrack – dokument o tworzeniu oryginalnej ścieżki dźwiękowej
• World Premiere Q&A – sesja pytań i odpowiedzi z premiery
• Sad Hill in January 2020 – aktualizacja projektu

Ten box to jest absolutny kosmos – wydanie, przy którym człowiek po prostu nie wie, od czego zacząć wyrażać swój zachwyt. Już sam fakt, że dostajemy dwie wersje filmu pieczołowicie odrestaurowane z oryginalnego negatywu Techniscope, to spełnienie marzeń każdego, kto kocha Leone. Ale to, co naprawdę robi tu różnicę, to zawartość dodatkowa i to jest właśnie ten moment, kiedy człowiek patrzy na listę bonusów i mówi: „ja pierdolę, oni naprawdę to wszystko upchnęli w jednym zestawie?”. Mamy dwa komentarze audio – Fraylinga i Schickela – czyli crème de la crème leone’owskiej egzegezy. Do tego cała bateria świeżo nagranych wywiadów: synowie operatora i scenarzysty, córka Carla Simiego, ludzie od montażu, postprodukcji, muzyki, w końcu Bruno Battisti D’Amario i Edda Dell’Orso, którzy nadali brzmienie temu arcydziełu. To nie są przypadkowe featurette’y sklecone na kolanie, lecz przekrojowe studium filmu, od kostiumów i kaskaderki, przez ścieżkę dźwiękową, aż po ikonografię Leone. I jeszcze kolekcjoner i wielki znawca muzyki filmowej Lovely Jon ze swoim esejem o Morricone jako perełka dla fanów włoskiego muzycznego giganta.

Na deser cały dodatkowy krążek z dokumentem Sad Hill Unearthed, czyli historią fanowskiej rekonstrukcji słynnego cmentarza. To wydanie jest absolutnym szczytem edytorskiego rozpasania, nie tylko „film + bonusy”, ale kompletna encyklopedia Leone, zamknięta w pudełku. Ktoś tu poszedł na całość i postawił pomnik, który nie potrzebuje marmuru, bo świeci własnym blaskiem. Jeśli jesteś kolekcjonerem ten box to będzie absolutną perłą Twojej kolekcji.

Na koniec, jak zawsze unboxing, nakręcony, a jakże, na pustyni…

P.S. Wydanie limitowane, zarówno 4K jak i Blu-ray, zostało w całości wyprzedane. Pozostaje szukać na ebayu.